Chorzy z umiarkowaną postacią AZS apelują do Ministra Zdrowia o wprowadzenie zmian w programie lekowym

SEG 2025

Atopowe zapalenie skóry (AZS) to nawracająca choroba zapalna, którą charakteryzują bolesne zmiany na skórze. Dla osób najbardziej nią dotkniętych w Polsce jest refundowany tylko jeden lek. Jednak nawet on nie może być podany każdemu pacjentowi wymagającemu leczenia, bowiem jest dostępny wyłącznie dla dorosłych z ciężką postacią choroby. Tymczasem jest grupa chorych, która zmaga się niemal z takimi samymi problemami jak przy postaci ciężkiej i wciąż nie ma dostępu do skutecznego leczenia. Pacjenci zwrócili się do Ministra Zdrowia o wprowadzenie zmian w programie lekowym.

Problem AZS dotyka do 10% dorosłych i 25% dzieci. Według różnych statystyk ok. 20-46% dorosłych chorych na AZS cierpi na jego umiarkowaną lub ciężką postać. Zmiany na skórze prowadzą do uporczywego swędzenia, które jest jednym z najczęstszych i najbardziej wyniszczających objawów dla pacjentów cierpiących na AZS. Osoby te często zmagają się z różnego rodzaju problemami psychicznymi – występuje u nich dwa razy wyższe ryzyko depresji, ponad dwa razy większe ryzyko zaburzeń lękowych i ponad czterokrotnie wyższe ryzyko wystąpienia myśli samobójczych w porównaniu do populacji ogólnej. Towarzyszą im także problemy ze snem, z koncentracją, co znacznie utrudnia codzienne funkcjonowanie.

Międzynarodowe skale pozwalają określić ciężkość nasilenia zmian chorobowych. Jedną z nich jest EASI, której zakres wynosi 0-72. Według tej skali postać umiarkowana zaczyna się od EASI 7, a kończy na EASI 20. Postać ciężka obejmuje wartości EASI 21 i wyższe. Obecny program lekowy B.124 „Leczenie chorych z ciężką postacią atopowego zapalenia skóry w wieku powyżej 18. roku życia” pozwala na leczenie pacjentów tylko ze wskaźnikami EASI ≥20 powyżej 18 r.ż.

„Zgodnie z obecnymi standardami klinicznymi i rekomendacjami towarzystw medycznych, także niepełnoletni pacjenci oraz chorzy z umiarkowaną postacią AZS powinni mieć możliwość skorzystania ze skutecznych i bezpiecznych terapii. Pozwalają one pacjentom i ich otoczeniu nie tylko odczuć realną ulgę w cierpieniu, ale także prowadzić normalne życie społeczne, powrócić do szkoły czy pracy i zwalczyć poczucie wyobcowania. Wiele krajów Unii Europejskiej dostrzegło korzyści, które niesie ze sobą kompleksowe podejście do problemów pacjentów z AZS i zapewniło już swoim obywatelom dostęp do nowoczesnego leczenia. Jako środowisko dermatologów bardzo liczymy na to, że wkrótce będziemy mogli zaoferować te terapie także polskim pacjentom” – komentuje prof. dr hab. Joanna Narbutt, konsultant krajowy w dziedzinie dermatologii i wenerologii i kierownik Kliniki Dermatologii Dziecięcej i Onkologicznej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.

„Chorzy z postacią umiarkowaną AZS, zwłaszcza z wyższymi wskaźnikami EASI, np. 16-19, często zmagają się niemal z takimi samymi problemami jak przy postaci ciężkiej, a nie mają ma dostępu do żadnych terapii celowanych bo brakuje im zaledwie kilku punktów do kwalifikacji do programu. Są jednak skazani na cierpienie, pomimo pojawienia się nowych i skutecznych leków. Nowoczesne terapie dla wszystkich grup chorych na AZS powinny zostać jak najszybciej udostępnione” – apeluje Dagmara Samselska, prezes Fundacji Amicus, zajmującej się m.in. chorymi na AZS.

Aktualnie o refundację ubiega się nowy lek – upadacytynib, który w sposób selektywny hamuje reakcję zapalną na poziomie komórkowym, blokując kinazy janusowe (JAK). Został zarejestrowany do leczenia umiarkowanej do ciężkiej postaci AZS u dorosłych i młodzieży w wieku 12 lat i starszych, którzy są kandydatami do leczenia ogólnoustrojowego. Badania wykazały, że upadacytynib wykazuje wysoką skuteczność i prowadzi do ustępowania zmian skórnych i świądu oraz poprawia jakość życia u pacjentów z atopowym zapaleniem skóry. Pozwala to na szybką remisję choroby oraz szybki powrót do aktywności społecznej i zawodowej.

W związku z zapowiedzianymi przez Ministerstwo Zdrowia zmianami w programie leczenia atopowego zapalenia skóry, pacjenci wystosowali do Ministerstwa apel, by zmiany zostały wprowadzone w oparciu o obecne standardy kliniczne i rekomendacje towarzystw medycznych. Jak najszybsza nowelizacja programu lekowego oraz rozszerzenie dostępu do leczenia o młodsze grupy pacjentów oraz chorych z umiarkowaną postacią AZS to kluczowe postulaty zawarte w apelu.