Koszt palenia papierosów dla polskiej gospodarki można szacować łącznie na ok. 92 mld zł w 2021 r., z czego 50 mld zł to bezpośrednie koszty leczenia, ocenia prezes Polskiego Towarzystwa Zdrowia Publicznego (PTZP) Andrzej M. Fal w ekspertyzie opublikowanej przez Biuro Analiz Sejmowych (BAS).
„Wieloletnie badania (w większości szacunkowe i retrospektywne) zdołały określić ilościowo ciężar ekonomiczny palenia dla społeczeństw oraz poprzez pośrednie straty związane ze zmniejszeniem wydajności pracy, chorobowością i śmiertelnością. W Polsce dostępne dane wskazują, że koszty opieki zdrowotnej związane z leczeniem chorób związanych z paleniem wynosiły około 18 mld zł rocznie w pierwszej połowie lat 2000. W tym samym okresie koszty bezpośrednie wynosiły ok. 15 mld zł rocznie. Projekcja tych liczb na wzrost gospodarczy następnych lat pozwalała szacować koszty w roku 2021 na 50 mld zł kosztów bezpośrednich i 42 mld zł kosztów pośrednich. W przypadku kosztów bezpośrednich szacowano także na podstawie wskaźników rozwoju gospodarczego, a nie budżetu NFZ, m.in. z powodu znacznych zmian w tym budżecie w okresie pandemii” – czytamy w ekspertyzie.
Palacze tytoniu tracą około 10 lat życia w porównaniu z osobami, które nigdy nie paliły. Długotrwałe palenie jest obecnie najważniejszym możliwym do uniknięcia czynnikiem ryzyka zachorowalności na nieinfekcyjne choroby przewlekłe (NCD, non-communicable diseases) oraz śmiertelności w ich przebiegu. Szczególnie dotyczy to przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP), raka płuc, chorób sercowo-naczyniowych: w tym zawału i niewydolności serca oraz udaru mózgu.
The Global Burden of Disease międzynarodowa, niezależna organizacja przedstawia kompleksowy obraz śmiertelności i niepełnosprawności w poszczególnych krajach; określa ilościowo utratę zdrowia spowodowaną wieloma chorobami i czynnikami ryzyka. W Polsce dane GBD z 2017 r. szacują liczbę incydentów chorobowych związanych z paleniem tytoniu z powodu wymienionych jednostek wśród osób w wieku 15-79 lat na ok. 2 mln, wskazał Fal.
Jak wynika z ekspertyzy, gdyby połowa palaczy w Polsce (4 mln) zdecydowała się rzucić palenie przy użyciu środków nikotynozastępczych lub alternatyw dla papierosów, udałoby się uniknąć ok. 75 tys. przypadków zachorowań rocznie. Dla budżetu oznaczałoby to oszczędność sięgającą ok. 26 mld zł w skali roku, z czego zaoszczędzone koszty bezpośrednie wyniosłyby 13,97 mld zł, a zaoszczędzone koszty pośrednie (dla firm i gospodarki) – 12,75 mld zł.
W ekspertyzie wymieniono 4 rodzaje działań profilaktycznych, pozwalających na zmniejszenie wydatków na walkę z tym nałogiem. Są to:
1. profilaktyka pierwotna – nastawiona na prozdrowotną edukację o szkodliwości palenia już od przedszkola;
2. profilaktyka pierwszorzędowa – nastawiona na wzrost cen papierosów poprzez podnoszenie akcyzy i zmniejszanie liczby punktów sprzedaży;
3. profilaktyka drugorzędowa – nastawiona na całkowity zakaz reklamy i ekspozycji papierosów;
4. profilaktyka trzeciorzędowa – nastawioną na redukcję szkód u nałogowych palaczy, czyli zastępowanie papierosów produktami o niższej szkodliwości (podgrzewacze tytoniu, e-papierosy i saszetki nikotynowe), celem minimalizacji ryzyka zachorowania i zgonu.
Źródło: https://bas.sejm.gov.pl/Biuro.nsf/BAS_news.xsp?documentId=A68042D0FEE5C635C12589EB002EE247&lang=PL
