Edukacja, innowacje i bezpieczeństwo systemu ochrony zdrowia – tak w skrócie można opisać mijający Rok Edukacji Zdrowotnej i Profilaktyki z perspektywy Izby POLMED. Był to rok intensywnych działań, przełomowych debat i konkretnych efektów, które wzmacniają pozycję wyrobów medycznych jako jednego z kluczowych filarów nowoczesnej ochrony zdrowia w Polsce i Europie.
Rok rozpoczął się pierwszą w historii wystawą wyrobów medycznych w Senacie Rzeczypospolitej Polskiej, zorganizowaną przez Izbę POLMED jako część inauguracji Roku Edukacji Zdrowotnej i Profilaktyki. To wydarzenie nie tylko nadało ton kolejnym miesiącom pracy, ale także wyraźnie zaznaczyło, że edukacja wszystkich interesariuszy systemu ochrony zdrowia – od decydentów po pacjentów – musi uwzględniać rolę wyrobów medycznych.
„Chcieliśmy pokazać decydentom, że tworzone przez nich regulacje realnie wpływają na wyroby medyczne, które codziennie ratują zdrowie i życie pacjentów. Bez świadomego podejścia do nich nie da się mówić ani o bezpieczeństwie pacjentów, ani o odporności systemu ochrony zdrowia na potencjalne kryzysy zdrowotne i geopolityczne” – podkreśla Arkadiusz Grądkowski, Prezes Izby POLMED i Członek Zarządu MedTech Europe
Mijający rok przyniósł wyraźne przyspieszenie prac nad zmianami w rozporządzeniach MDR i IVDR, a Izba POLMED od początku aktywnie uczestniczy w tym procesie, stawiając na dialog zamiast regulacyjnego chaosu. Na poziomie unijnym Komisja Europejska intensyfikuje działania nad rewizją przepisów, zapowiadając przedstawienie pierwszej propozycji zmian oraz uruchamiając konsultacje Call for Evidence, których celem jest uproszczenie i usprawnienie ram regulacyjnych przy zachowaniu wysokiego poziomu bezpieczeństwa pacjentów. Równolegle, na poziomie krajowym, dzięki inicjatywie URPL WMiPB, i przy pomocy Izby POLMED powstał trójstronny format współpracy z urzędem, organizacjami branżowymi i jednostkami notyfikowanymi, którego efektem jest robocze stanowisko zawierające szereg korzystnych dla branży rozwiązań – od ułatwień w ocenie zgodności i recertyfikacji, po bardziej przejrzyste zasady współpracy i kosztów certyfikacji.
Dzięki konsekwentnym działaniom edukacyjnym, zgłaszaniu konkretnych propozycji zmian oraz ścisłej współpracy z MedTech Europe, Izba POLMED jest jednym z kluczowych partnerów dla administracji i instytucji unijnych w procesie kształtowania bardziej proporcjonalnych, przewidywalnych i efektywnych regulacji dla wyrobów medycznych i diagnostyki in vitro. Komisja Europejska właśnie opublikowała propozycję zmian do MDR i IVDR, Izba POLMED będzie aktywnie uczestniczyć w procesie legislacyjnym tego aktu.
Rok 2025 przyniósł zacieśnienie współpracy i utworzenie koalicji organizacji branży MedTech z państw Europy Środkowo-Wschodniej. Celem inicjatywy jest wymiana wiedzy i doświadczeń, realizacja wspólnych działań edukacyjnych oraz wzmocnienie głosu regionu w europejskiej debacie dotyczącej wyrobów medycznych, bezpieczeństwa zdrowotnego i odporności systemów ochrony zdrowia.
W mijającym roku działania koalicji koncentrowały się na organizacji cyklu webinariów, podczas których poszczególne organizacje prezentowały specyfikę krajowych systemów ochrony zdrowia oraz obowiązujące regulacje w obszarze refundacji i finansowania wyrobów medycznych. Obecnie Izba POLMED przygotowuje raport podsumowujący te doświadczenia, porządkujący wiedzę i wskazujący kluczowe podobieństwa oraz wyzwania wspólne dla regionu.
W skład koalicji wchodzą: Izba POLMED (Polska), CzechMed (Czechy), MedTech Slovenia (Słowenia), SK+MED (Słowacja), Orvostechnikai Szövetség/ Association of Medical Devices Manufacturers (Węgry), ETOSZ (Węgry), MedTech Bulgaria (Bułgaria), CROMED (Chorwacja), AFPM (Rumunia).
Izba uczestniczyła w przygotowaniu i konsultacjach publicznych raportu AOTMiT pt. „Ocena i zasady finansowania innowacyjnych wyrobów medycznych ze środków publicznych – propozycje kierunków zmian”. Jednym z sukcesów było uwzględnienie uwag i propozycji rozwiązań systemowych izby w ostatecznym dokumencie udostępnionym przez AOTMiT. Zaproponowany model finansowania opiera się na dwóch spójnych i logicznie uzupełniających się ścieżkach: pierwszej – możliwej do wdrożenia w oparciu o obowiązujące przepisy, obejmującej tworzenie nowych świadczeń koszykowych i programów pilotażowych, oraz drugiej – dedykowanej wyrobom cyfrowym, wymagającej zmian legislacyjnych i przewidującej uporządkowaną procedurę wnioskową oraz elastyczne mechanizmy podziału finansowania. W ocenie Izby POLMED raport AOTMiT przedstawia najbardziej zbilansowaną dotychczas propozycję systemowego podejścia do finansowania innowacyjnych wyrobów medycznych, realnie otwierającą drogę do dynamizacji dostępu pacjentów do nowoczesnych technologii przy jednoczesnym ograniczeniu ryzyk po stronie systemu i przemysłu.
W ostatnim czasie Izba POLMED zaprezentowała dwa premierowe raporty:
• „Roboty Medyczne – stan obecny i przyszłość robotyki w opiece zdrowotnej w Polsce”
• „Wyroby medyczne wydawane na zlecenie – system polski na tle krajów sąsiednich w perspektywie wyzwań społeczno-zdrowotnych”.
Publikacje wniosły nowe, oparte na danych spojrzenie na rynek wyrobów medycznych w Polsce. Raport „Roboty medyczne. Stan obecny i przyszłość robotyki w opiece zdrowotnej w Polsce” ujawnił skalę dystansu dzielącego Polskę od państw Europy Zachodniej i USA pod względem liczby wykonywanych procedur robotycznych, jednocześnie wskazując obszary, w których technologia ta przynosi największą wartość kliniczną i systemową. Z kolei raport „Wyroby medyczne wydawane na zlecenie. System polski na tle krajów sąsiednich” pokazał, że Polska – mimo najniższych w regionie wydatków publicznych per capita – zapewnia pacjentom szeroki dostęp do wyrobów i innowacji, a elastyczny model finansowania okazuje się bardziej odporny na inflację i zakłócenia rynkowe niż systemy sztywnych cen funkcjonujące m.in. na Węgrzech czy Słowacji.
Ciekawym wnioskiem obu publikacji było także to, że kluczową barierą rozwoju rynku nie są wyłącznie regulacje, lecz także niedostosowane mechanizmy finansowania i brak długofalowego podejścia opartego na analizie danych.
Symboliczną klamrą zamykającą Rok Edukacji Zdrowotnej i Profilaktyki była zorganizowana w grudniu w Gdańsku „Ścieżka Innowacyjnego Medyka – wyroby medyczne w praktyce klinicznej” – pierwsze w Polsce tak kompleksowe, praktyczne wydarzenie edukacyjne poświęcone nowoczesnym wyrobom medycznym. Inicjatywa Izby POLMED, realizowana wspólnie z Gdańskim Uniwersytetem Medycznym i Uniwersyteckim Centrum Klinicznym, przeniosła ideę edukacji zdrowotnej i profilaktyki z poziomu deklaracji do realnej praktyki klinicznej. Firmy zrzeszone w Izbie przygotowały 68 różnych rodzajów warsztatów w ramach symbolicznej ścieżki pacjenta: diagnostyka i profilaktyka, leczenie oraz rehabilitacja. 3758 zapełnionych miejsc warsztatowych przez medyków i studentów przygotowujących się do wykonywania zawodów medycznych, potwierdziło ogromne zapotrzebowanie młodych medyków na kształcenie oparte na doświadczeniu, technologii i interdyscyplinarnej współpracy. Wydarzenie zgromadziło przedstawicieli administracji publicznej, świata nauki i środowisk medycznych, stając się ważną platformą dialogu o przyszłości edukacji medycznej, innowacjach i bezpieczeństwie pacjentów. „Ścieżka Innowacyjnego Medyka” jasno pokazała, że skuteczna edukacja zdrowotna wymaga bezpośredniego kontaktu z technologiami, które już dziś kształtują standardy opieki zdrowotnej.
Rok Edukacji Zdrowotnej i Profilaktyki potwierdził rolę Izby POLMED jako aktywnego uczestnika i współtwórcy debaty o przyszłości ochrony zdrowia w Polsce. Od inicjatyw realizowanych w Senacie RP, przez raporty analityczne i dialog regulacyjny, po działania edukacyjne i warsztaty dla medyków – wyroby medyczne znalazły się w centrum dyskusji o jakości, bezpieczeństwie i innowacyjności systemu. W obliczu narastających wyzwań finansowych NFZ Izba konsekwentnie akcentowała potrzebę postrzegania wyrobów medycznych jako długofalowej inwestycji, a nie kosztu, wskazując na ich realny wpływ na efektywność leczenia i stabilność systemu. Równocześnie krytycznie odnosiła się do procesów restrukturyzacji szpitali, zwracając uwagę na ograniczoną zdolność restrukturyzacyjną SPZOZ oraz ryzyka, jakie może to generować dla dostępności i jakości świadczeń zdrowotnych.
„Wyroby medyczne nie są kosztem, lecz inwestycją w efektywność leczenia i stabilność systemu. Rok 2025 jasno pokazał, że bez tej perspektywy nie da się odpowiedzialnie planować przyszłości ochrony zdrowia” – podsumowuje Arkadiusz Grądkowski.
