Przed wybuchem pandemii Polskę odwiedzało co roku od 150 tys. do nawet 400 tys. turystów, dla których wizyta w Polsce była związana z korzystaniem z usług medycznych, a wartość krajowego rynku szacowano na co najmniej 100 mln dol. Pandemia boleśnie dotknęła całą branżę turystyczną. Dlatego dzisiaj cały rynek turystyki się odbudowuje, a turystyka medyczna rośnie w tempie około 15-25% rocznie. Prognozuje się, że do roku 2024 liczba międzynarodowych pacjentów, podróżujących w celach medycznych, wzrośnie do 21-24 mln, a tym samym wartość rynku turystyki medycznej do 2025 roku przekroczy 100 mld dolarów.
Turystyka medyczna jest rozumiana jako podróż pacjentów z zagranicy w celu otrzymania opieki medycznej. Jest to dodatkowe źródło pacjentów komercyjnych dla placówek medycznych, które może obejmować zarówno pacjentów płatnych przez ubezpieczycieli zagranicznych, jak i tych, którzy pokrywają koszty leczenia we własnym zakresie. Turystyka medyczna ma na celu ratowanie zdrowia, poprawę jakości życia lub uzyskanie niedostępnych świadczeń medycznych w kraju zamieszkania.
Najpopularniejszymi krajami docelowymi dla turystyki medycznej są Indie, Tajlandia, Malezja, Singapur, Turcja i Meksyk. Indie są wiodącym krajem w dziedzinie turystyki medycznej, obsługując około 4-5 milionów pacjentów rocznie.
Najczęściej wykonywanymi procedurami w ramach turystyki medycznej są: kardiologia i kardiochirurgia, ortopedia, chirurgia plastyczna, chirurgia bariatryczna (związana z otyłością) oraz leczenie niepłodności. Popularne są także zabiegi stomatologiczne oraz leczenie onkologiczne.
Kraje oferujące usługi turystyki medycznej często mają rozwiniętą infrastrukturę medyczną, wykwalifikowany personel medyczny oraz dostęp do nowoczesnej technologii. Wiele z tych krajów posiada akredytowane szpitale i kliniki, które spełniają międzynarodowe standardy jakości opieki medycznej.
Przy wyborze destynacji przez pacjentów korzystających z turystyki medycznej istnieje kilka istotnych wartości, które mają wpływ na ich decyzję. Najważniejsze wśród nich, to:
• jakość usług medycznych – pacjenci zwracają uwagę na jakość i renomę dostępnych usług medycznych. Ocenie podlegają standardy medyczne, dostęp do nowoczesnych technologii i procedur oraz kwalifikacje personelu medycznego;
• koszty: turystyka medyczna często jest atrakcyjna dla pacjentów ze względu na niższe koszty opieki medycznej w porównaniu z ich rodzinnym krajem. Szacuje się, że pacjenci mogą zaoszczędzić od 30% do 80% na kosztach zabiegów medycznych, wybierając turystykę medyczną;
• dostępność procedur – pacjenci interesują się, czy destynacja oferuje konkretne procedury medyczne, których potrzebują. Niektóre destynacje są znane z wyspecjalizowanych usług medycznych w określonych dziedzinach, takich jak chirurgia plastyczna, stomatologia, leczenie niepłodności czy kardiologia;
• czas oczekiwania – długość oczekiwania na leczenie jest ważnym czynnikiem dla pacjentów, którzy chcą jak najszybciej rozpocząć terapię.
• opinie i referencje – pacjenci często szukają opinii i referencji od innych pacjentów, którzy korzystali z usług medycznych w danym miejscu;
• infrastruktura turystyczna – dodatkowo, pacjenci zwracają uwagę na dostępność infrastruktury turystycznej w danym miejscu, takiej jak hotele, transport publiczny, atrakcje turystyczne czy wsparcie tłumaczy. Wiele osób korzystających z turystyki medycznej chce połączyć leczenie z przyjemnym pobytem turystycznym.
Polska jest jednym z dynamicznie rozwijających się krajów w zakresie turystyki medycznej. W ciągu ostatnich lat branża ta odnotowała znaczący wzrost, przyciągając coraz większą liczbę pacjentów zagranicznych. Wzrost popularności turystyki medycznej w Polsce może być przypisany różnorodnym czynnikom, takim jak wysoka jakość usług medycznych, konkurencyjne ceny, rozwinięta infrastruktura oraz profesjonalny personel medyczny.
Polska jest uznawana za jedno z atrakcyjniejszych miejsc w Europie dla turystyki medycznej. Posiada dobrze rozwiniętą infrastrukturę medyczną, wykwalifikowany personel medyczny oraz konkurencyjne ceny usług medycznych.
W 2021 roku Polska zanotowała około 320 tys. zagranicznych pacjentów, korzystających z usług medycznych. Szacuje się, że liczba ta stale rośnie, z rocznym wzrostem wynoszącym około 15%. Wynika to z coraz większej świadomości pacjentów zagranicznych o dostępnych możliwościach medycznych w Polsce oraz pozytywnych opinii od innych pacjentów, którzy korzystali z usług medycznych w naszym kraju.
Polska konkuruje z innymi krajami europejskimi, takimi jak Czechy, Węgry czy Turcja, które również są popularnymi destynacjami dla turystyki medycznej.
Kraje, z których pochodzą pacjenci, również odgrywają istotną rolę w rozwoju turystyki medycznej w Polsce. Obecnie największą grupę stanowią obywatele Ukrainy, którzy reprezentują około 40% wszystkich pacjentów zagranicznych. Istotne grupy pacjentów pochodzą również z Wielkiej Brytanii, Irlandii, Norwegii i Niemiec. Wzrost liczby pacjentów zagranicznych wpływa na wzrost gospodarczy Polski. W 2021 roku wydatki zagranicznych pacjentów w kraju wyniosły około 700 milionów złotych.
Pandemia mocno odbiła się na rynku turystyki medycznej, mocno ograniczając jej rozwój. Od kilku miesięcy obserwujemy silny wzrost w obszarze turystyki medycznej, wynikający z motywacji pacjentów do poszukiwania oferty medycznej ponadregionalnie. Ważnym motywem staje się dostęp do najnowocześniejszych technologii medycznych, w tym systemów robotycznych. Pacjenci cenią sobie także standardy organizacji pracy, w tym zapewniony dostęp do obsługi w języku, w którym się komunikują.
Dostęp do szerokiej oferty małoinwazyjnych zabiegów, w tym chirurgii robotycznej, doceniają nie tylko pacjenci, ale również lekarze. Jak wynika z raportu Future Health Index 2020, aż 89% badanych, spośród przedstawicieli młodego pokolenia personelu medycznego, wskazało, że przy wyborze miejsca pracy niezwykle istotne są dla nich nowoczesne technologie oraz kultura organizacyjna. Właśnie kadry medyczne są kluczowym czynnikiem decydującym o sukcesie ośrodka medycznego.
W Polsce istnieje około 180 placówek medycznych działających na rynkach międzynarodowych, które obsługują średnio kilkuset pacjentów zagranicznych rocznie.
Najpopularniejsze polskie miasta pod względem turystyki medycznej, to: Warszawa (ok. 100 tys. pacjentów rocznie), Kraków (ok. 70 tys. pacjentów rocznie), Wrocław (ok. 40 tys. pacjentów rocznie). Badania przeprowadzone w Krakowie pokazały zmianę pozycji interesariuszy turystyki medycznej. O ile dotychczas branża medyczna bardziej starała się pozyskać zainteresowanie nasyconej turystami branży turystycznej, to obecnie branża turystyczna czerpie ze wsparcia branży medycznej.