Każdego dnia u ponad 1250 osób na całym świecie zostanie zdiagnozowany raki trzustki, a szacunkowo 1180 osób umrze z powodu tej choroby. W Polsce mówimy o 3600 nowych przypadków rocznie. Dzisiaj (15 listopada) obchodzimy Światowy Dzień Raka Trzustki, ma on na celu podniesienie świadomości społecznej na temat objawów i ryzyka wystąpienia raka trzustki.
Rak trzustki ma najniższy wskaźnik przeżywalności wśród wszystkich głównych nowotworów. To jedyny nowotwór z jednocyfrowym pięcioletnim wskaźnikiem przeżycia (2-9 procent) niemal na całym świecie. Te dane to nie tylko statystyki, ale stojący za nimi chorzy, członkowie ich rodzin i przyjaciele. Szacuje się, że już niedługo rak trzustki będzie drugą przyczyna zgonów wśród nowotworów.
„Objawy raka trzustki są dość mało charakterystyczne, nie ma ustalonej populacji o istotnie podwyższonym ryzyku do objęcia odpowiednim nadzorem co skutkuje tym, że choroba jest nadal słabo rozpoznawana, dlatego tak ważne jest zrozumienie sygnałów ostrzegawczych” – powiedział Błażej Rawicki, prezes EuropaColon Polska.
Poznanie objawów i ryzyka pozostaje kluczem do wczesnej diagnozy. Obecnie nie ma standardowego testu przesiewowego, ani metody wczesnego wykrywania raka trzustki, chociaż prowadzone są badania w tych obszarach. Badania pokazują, że pacjenci wcześnie zdiagnozowani, którzy mogą być poddani operacji, częściej mają większe szanse na przeżycie 5 lat więcej i dłużej.
„Rak trzustki jest bardzo poważną chorobą, której występowanie w cywilizacji zachodu gwałtownie rośnie. Niestety śmiertelność jest prawie równa częstości występowania, ponieważ choroba jest bardzo oporna na leczenie. W przypadku zastosowania zabiegu operacyjnego jest to leczenie z wyboru. Następnie należy zastosować chemioterapię uzupełniającą z zastosowaniem schematu FOLFIRINOX, który wykazał najlepsze wyniki. W przypadku pacjentów z nieoperacyjnym rakiem trzustki i osób z chorobą przerzutową, chemioterapia jest jedyną opcją i ma na celu przedłużenie życia w jak największym stopniu, chociaż długoterminowa perspektywa nadal nie napawa optymizmem” – uświadamia nam prof. Christoph Zieliński prezydent Onkologicznej Grupy Badawczej Europy Centralnej (CECOG), dyrektor wydziału onkologii Uniwersytetu w Wiedniu.
„Aby wykorzystać wiedzę, którą dysponujemy w jak najbardziej optymalny sposób należy wprowadzić model opieki koordynowanej. Pacjentów z rakiem trzustki powinno operować się w ośrodkach, w których chirurdzy posiadają odpowiednie doświadczenie, które dysponują dostępem do najnowocześniejszych metod leczenia, zwłaszcza, że do chirurgicznego usunięcia guza kwalifikuje się mniej niż 20 proc. chorych. Warto zatem zmaksymalizować szanse pacjentów” – podkreśla prof. Lucjan Wyrwicz, kierownik Kliniki Onkologii i Radioterapii w Centrum Onkologii w Warszawie.
Największe innowacje pojawiające się aktualnie w leczeniu raka trzustki, dotyczą raczej form podawania chemioterapii. Niestety nowotwór ten jest mało wrażliwy na aktywację układu immunologicznego. „Optymizmem napawają ostatnie wyniki badań dotyczących nowych metod leczenia przedoperacyjnego, ale także nowy standard leczenia pooperacyjnego. W zasadzie w tym zakresie nie znajduję jakichkolwiek ograniczeń w naszym ośrodku względem najlepszych ośrodków europejskich” – dodaje prof. Wyrwicz.
Nowotwór trzustki atakuje coraz młodsze osoby choć częstość występowania zwiększa się z wiekiem. Ponad 80 proc. raków trzustki dotyczy osób po 55. roku życia.
Rak trzustki często nie daje żadnych objawów w początkowym stadium choroby, co może utrudniać jej wczesną diagnozę. Objawy mogą być nieoczywiste, mogą pojawiać się i znikać, a ich nasilenie może być różne u różnych osób. Można nie mieć żadnych lub mieć wszystkie z tych objawów. Bardzo ważne jest, aby pamiętać, że objawy mogą być powodowane przez inne, bardziej powszechne przyczyny. Mogą również być spowodowane stanami takimi jak: zapalenie trzustki, kamica żółciowa, zespół jelita drażliwego (IBS) lub zapalenie wątroby.
Co powinno nas zaniepokoić:
ból brzucha i środkowego odcinka kręgosłupa
niewyjaśniona utrata masy ciała
żółta skóra lub oczy
zmiana w stolcu
nagłe pojawienie się cukrzycy
problemy z trawieniem
Jakie są czynniki podwyższonego ryzyka występowania raka trzustki?
Przyczyna większości przypadków raka trzustki jest nieznana, ale badania naukowe zidentyfikowały następujące czynniki ryzyka, które mogą zwiększać prawdopodobieństwo, że rak trzustki się rozwinie: rodzinna historia raka trzustki (5-10%); historia rodzinna innych nowotworów; cukrzyca; zapalenie trzustki (przewlekłe i dziedziczne); palenie; otyłość; sposób odżywiania.
Światowy Dzień Walki z Rakiem Trzustki – World Pancreatic Cancer Day (WPCD) obchodzony w trzeci czwartek listopada, podczas miesiąca świadomości raka trzustki, poświęcony jest zwiększaniu globalnej świadomości na temat raka trzustki. To inicjatywa Światowej Koalicji na Rzecz Raka Trzustki, która skupia ponad 70 organizacji z 30 krajów na sześciu kontynentach. Celem WPCD 2018 jest zwrócenie uwagi na objawy i ryzyko związane z rakiem trzustki oraz pilną potrzebę wcześniejszej diagnozy w celu poprawy wyników leczenia pacjentów.
