Usprawnianie narzędzi i usług ochrony zdrowia poprzez nowe technologie staje się coraz istotniejszym tematem, m.in. ze względu na rozwój sztucznej inteligencji, niedobór kadr i starzejące się społeczeństwo. Jak wskazują eksperci istnieje potrzeba stworzenia strategii rozwoju tego sektora.
Nie do końca jasna jest kwestia finansowania innowacji i stymulowania ich poprzez Krajowy Plan Odbudowy oraz program FEnIKS. PNarzędzia te pomagają budować połączenie między cyfrowymi rozwiązaniami a potrzebami społecznymi i publicznymi. Wymogi KPO w znacznym stopniu stymulują polski rynek medyczny do rozwoju. Jednocześnie brak tego rodzaju wsparcia nie zatrzymałby modernizacji polskiego systemu ochrony zdrowia.
„Projekty, takie jak KPO i FEnIKS, są niezwykle ważne, ponieważ wyznaczają kierunki rozwoju rynku i umożliwiają standaryzację rozwiązań. Jednak i bez nich innowacje byłyby inicjowane, a następnie finansowane z innych źródeł – zarówno własnych, jak i zewnętrznych. Zdarza się też, że możliwość skorzystania z KPO zachęca część podmiotów do wdrożenie usprawnień w późniejszym terminie. Przez ostatnie trzy lata dostawcy systemów informatycznych często zwracali uwagę na tego typu postawę placówek medycznych. Warto zwrócić też uwagę, że środki z KPO to duża szansa, ale ich wykorzystanie zgodnie unijnymi wymaganiami i ramami czasowymi bywa wyzwaniem. Jednak z drugiej strony narzucanie przez KPO i FEnIKS określonych wymagań zakupowych i ram czasowych może przyspieszyć transformację ochrony zdrowia, choć równocześnie zmusza do dostosowania już gotowych rozwiązań do wymaganych założeń” – uważa Władysław Mizia, lider konsultingu dla sektora opieki medycznej w Deloitte.
Wprowadzanie innowacji w sektorze ochrony zdrowia wymaga nie tylko otwartości na nowe rozwiązania, ale także odpowiednich mechanizmów ich testowania i oceny skuteczności. W tym kontekście eksperci podkreślili znaczenie badań pilotażowych. Zwrócono jednak uwagę na ograniczenia związane z finansowaniem ich z budżetu Narodowego Funduszu Zdrowia. Zdaniem części ekspertów, lepszym rozwiązaniem byłoby pokrywanie tego typu działań z innych źródeł niż publiczne. Nadrzędny cel tego typu testów to nie przywrócenie grupy badawczej do zdrowia – czyli ten przyświecający usługom świadczonym przez NFZ – ale sprawdzenie efektywności innowacji. Inną obserwacją jest niska odporność systemu publicznego na niepowodzenia weryfikowanych rozwiązań, a także opory przed wycofaniem z rynku częściowo nieskuteczne produktu objętego pilotażem.
Wspieranie innowacji wymaga przemyślanej strategii i odpowiednich narzędzi organizacyjnych. Eksperci wskazali na znaczenie uporządkowania całego procesu poprzez jasne procedury i przejrzyste ramy postępowania. Skuteczne zarządzanie inicjatywami, zwłaszcza tymi zgłaszanymi przez mniejsze firmy, uznano za jeden z najistotniejszych czynników sukcesu nowatorskich projektów.
„Mówiąc o systemowym podejściu do innowacji i startupów, widzimy wiele obszarów wymagających usprawnienia. Brak jasnych ram powoduje, że technologie często powstają bez wcześniejszego zweryfikowania potrzeby rynkowej. Prowadzi to do tworzenia narzędzi, na które szpitale nie zgłaszają zapotrzebowania lub korzystają już z podobnych usług. Ważne jest więc, by innowacje były generowane w oparciu o plan biznesowy i research. Istotne jest też powoływanie zespołów, które pomogą w szukaniu inwestorów i placówek potrzebujących danego rozwiązania. Działania te, w połączeniu z jasną ścieżką wprowadzania usprawnień, mogą znacznie przyspieszyć cyfryzację szpitali. Warto jednak nie tworzyć tego typu procedur od zera. Dobrą praktyką jest inspirowanie się tymi, które skutecznie wdrożono już w innych krajach lub w Polsce, na przykład w Instytucie Matki i Dziecka” – mówi Władysław Mizia.
Zdaniem ekspertów, dla sektora medycznego ważne jest nie tylko analizowanie modeli działania innych krajów, ale także ocenianie wdrożonych przez nie innowacji. Podczas panelu zgodzono się, że warto wykorzystywać już opracowane narzędzia, jeśli ich skuteczność i opłacalność zostały potwierdzone. Zwrócono jednak uwagę, że dla zapewnienia bezpieczeństwa istotna jest dokładna weryfikacja zagranicznych rozwiązań czy też aplikacji przed wprowadzeniem ich na lokalny rynek.
Relacja z debaty „Innowacje w zdrowiu”, zorganizowanej w ramach Europejskiego Kongresu Gospodarczego.
