„Współczesne leczenie chorych na raka odbytnicy i raka jelita grubego to leczenie skojarzone, leczenie wielodyscyplinarne” – podkreśla prof. Andrzej Rutkowski, konsultant województwa mazowieckiego ds. chirurgii onkologicznej. – „Oznacza to, że w całym procesie leczenia pacjenta, od samego początku aż do zakończenia terapii, bierze udział wielu specjalistów z dziedziny onkologii: chirurdzy onkolodzy, onkolodzy kliniczni, radioterapeuci. Niezbędna jest często pomoc i wsparcie psychoonkologa, ale również specjalistów z dziedzin nieonkologicznych, takich jak anestezjologia, intensywna terapia czy kardiologia. Wszystko zależy od tego, w jakim stanie ogólnym jest chory i jakie ma choroby współwystępujące”.
„Nowoczesne leczenie wiąże się z elastycznym podejściem do planu i schematu leczenia” – dodaje prof. Andrzej Rutkowski. – „Terapia onkologiczna to zwykle długotrwały proces, zależny od wielu czynników, więc musimy mieć możliwość dynamicznego reagowania w zależności od rozwoju sytuacji. Musimy poznać zaawansowanie nowotworu, jego charakter oraz etap zaawansowania miejscowego, na jakim on się znajduje. To determinuje, jakie są możliwości radykalnej resekcji, która może przełożyć się na poprawę wyników odległych i dać szansę pacjentowi na wyleczenie”.
Integralnym elementem współczesnej terapii onkologicznej w przerzutowym raku jelita grubego jest wykonanie badań molekularnych przed rozpoczęciem leczenia.
„Dzięki wykonaniu właściwych badań potrafimy bardziej dopasować naszą terapię do konkretnego pacjenta” – wyjaśnia dr n. med. Maciej Kawecki z Kliniki Onkologii i Radioterapii Narodowego Instytutu Onkologii – Państwowego Instytutu Badawczego w Warszawie. – „Określamy nie tylko czynniki prognostyczne mówiące o tym, co być może czeka naszych pacjentów w najbliższych miesiącach, ale także czynniki predykcyjne, które pozwalają określić jaki rodzaj terapii jest u konkretnego chorego bardziej właściwy. Ma to znaczenie zarówno w doborze połączenia chemioterapii z właściwymi lekami ukierunkowanymi molekularnie, jak też wybrania tej grup chorych, która może odnieść istotną korzyść z leczenia nazywanego immunoterapią”.
Mimo że rak jelita grubego jest nowotworem, którego można uniknąć, to w Polsce wciąż zbyt dużo ludzi umiera z jego powodu. Szacuje się, że w ciągu najbliższych 10 lat liczba chorych na ten nowotwór wzrośnie do ok. 27 000. Obecnie mamy już ponad 20 000 nowych przypadków rocznie i 12 000 zgonów, ponieważ wciąż wykrywamy go zbyt późno.
Mimo zdecydowanie większej dostępności kolonoskopii wykonywanej w ponad 600 gabinetach w ramach Programu Badań Przesiewowych Raka Jelita Grubego finansowanego przez Narodowy Fundusz Zdrowia, III i IV stadium choroby stanowi ponad 65% nowo zdiagnozowanych przypadków.
„Stosujemy jak najwięcej operacji małoinwazyjnych, które są tożsame w sensie jakości i wyników leczenia onkologicznego z operacjami klasycznymi, jednocześnie sprawiając, że chorzy dużo szybciej wracają do pełnej aktywności, by mogli żyć jak najdłużej ciesząc się życiem” – zaznacza dr Radosław Samsel z Kliniki Chirurgii Onkologicznej i Guzów Neuroendokrynnych Narodowego Instytutu Onkologii – Państwowego Instytutu Badawczego w Warszawie.
„Nawet przy bardzo zaawansowanej chorobie mamy możliwość leczenia chorych z rozsiewem nowotworu do jamy otrzewnej” – dodaje prof. Andrzej Rutkowski. – „Stosujemy wówczas leczenie skojarzone metodą HIPEC. Oznacza to, że w trakcie zabiegu usuwamy całą możliwą do usunięcia tkankę nowotworową i podajemy w trakcie tego samego zabiegu chemioterapię dootrzewnowo”.
„Nowoczesna terapia zakłada stosowanie leczenia takiego, jak chemioterapia doustna i pompy elastomerowe w celu uniknięcia hospitalizacji” – uzupełnia prof. Lucjan Wyrwicz, kierownik Kliniki Onkologii i Radioterapii Narodowego Instytutu Onkologii.
Jednym z elementów leczenia jest precyzyjnie zaplanowana radioterapia.
„Podczas planowania radioterapii stosuję rezonans magnetyczny i za każdym razem indywidualnie określam obszar do napromieniania” – mówi dr Katarzyna Pędziwiatr. – „Nowoczesne techniki pozwalają na skupienie dawki promieniowania w guzie nowotworowym oszczędzając narządy krytyczne takie jak jelito, pęcherz moczowy czy zwieracz. Radioterapia skojarzona z chemioterapią w wielu wczesnych przypadkach pozwala wyeliminować leczenie chirurgiczne, pozostawiając pacjenta do dalszej obserwacji i uniknięcia wyłonienia stomii”.
