W ciągu ostatniego roku we wszystkich krajach Grupy Wyszehradzkiej zwiększył się dostęp do innowacyjnych leków i rozwiązań diagnostycznych, ale nadal pozostaje on niski, czas oczekiwania długi a zakres refundacji wąski. W ubiegłym roku Polska zanotowała najsłabszy wynik ze wszystkich krajów V4. W tym roku ogólny wskaźnik Access GAP dla Polski znacząco się poprawił (z 42 na 53 pkt. w 100 punktowej skali). Liderem pozostają Czechy, w tyle Węgry – wynika z danych gromadzonych na platformie Access GAP.
Teraz kluczowe jest nie tylko utrzymanie trendu poprawy dostępu do ratujących życie terapii, ale także szersze umożliwienie pacjentom korzystania z rozwiązań, które pozwalają na dłuższe i lepszej jakości życie, a także aktywność społeczną i zawodową. Aktualne informacje, jakie leki innowacyjne są finansowane w Polsce – od dzisiaj znajdziemy na stronie internetowej Polskiego Radaru Refundacyjnego https://gapv4.eu/polskiradar/. To aktualizowane na bieżąco narzędzie, które umożliwia śledzenie zmian w obwieszczeniach refundacyjnych publikowanych co dwa miesiące przez Ministerstwo Zdrowia.
Aktualizacja danych na platformie Access GAP potwierdza pozytywny trend i wyraźne zwiększenie dostępu do innowacyjnych terapii w Polsce. W tegorocznym zestawieniu Polska poprawiła swój wynik o 11 punktów, uzyskując 53 punkty w 100-stopniowej skali. Czechy zanotowały wynik – 67, Słowacja – 55, a Węgry – 47 pkt. Polska poprawiła swój wynik względem ubiegłego roku we wszystkich trzech badanych obszarach terapeutycznych – w onkologii, chorobach rzadkich i chorobach przewlekłych. Luka w dostępie do innowacyjnych leków najbardziej zmalała w mukowiscydozie (wzrost wskaźnika z 33 do 57 pkt.), ostrej białaczce szpikowej (wzrost z 34 do 50 pkt.) oraz w SMA (wzrost z 31 do 71 pkt.).
„Zaktualizowane dane gromadzone w ramach platformy Access GAP potwierdzają, że wykonaliśmy duży krok w zakresie dostępu polskich pacjentów do innowacyjnych terapii. Zmierzamy w dobrym kierunku, wciąż jednak pozostaje wiele wyzwań, na które powinniśmy odpowiedzieć. Stąd tak ważne jest, aby warunki legislacyjne były stabilne a system ochrony zdrowia przewidywalny. Obserwowany w Access GAP wzrost dostępu do innowacji lekowych dla polskich pacjentów pokazuje, że w obecnych warunkach legislacyjnych jest to możliwe. Dalsze wyrównywanie luk w dostępie do nowoczesnego leczenia to wymierne korzyści dla pacjenta, systemu i całej gospodarki” – wyjaśnia Michał Byliniak, Dyrektor Generalny Związku Pracodawców Innowacyjnych Firm Farmaceutycznych INFARMA.
Coraz więcej terapii jest refundowanych w Polsce, ale wyzwaniem pozostaje czas, jaki upływa od momentu rejestracji do refundacji. W Polsce jest on wciąż zbyt długi – na ratujące życie i zdrowie innowacyjne terapie polscy pacjenci czekają nawet latami. Średni czas oczekiwania na terapię stosowaną w cukrzycy wynosi 1906 dni, w astmie waha się od 662 do 1678 dni, w SMA – 836 dni. Najdłużej na dostęp do leków czekają pacjenci chorzy na cukrzycę oraz na chorobę Parkinsona.
Wyniki głównego wskaźnika GAP w 12 analizowanych jednostkach chorobowych wskazują na znaczne ograniczenia w dostępie do nowych terapii i dowodzą bardzo dużych różnic między krajami (różnica między wynikami wynosi nawet 20 pkt.). Podobnie jak rok temu, najbardziej niepokojące ustalenia wynikają ze wskaźnika, który pokazuje, jaka część pacjentów jest beneficjentem terapii. Według najnowszych danych dostęp do innowacyjnych leków w badanych obszarach terapeutycznych w Polsce wynosi tylko ok. 19 pkt. i jest to najniższy wskaźnik w Grupie Wyszehradzkiej, np. w Czechach jest on na poziomie 46 pkt. Powodem niskiego dostępu pacjentów do innowacyjnych terapii są ograniczenia refundacyjne i ograniczona liczba technologii finansowanych przez płatnika publicznego. Mimo iż w każdym z krajów Grupy Wyszehradzkiej wskaźnik GAP względem ubiegłego roku uległ poprawie, to dostęp do innowacji medycznych jest daleki od optymalnego.
Aktualizowane dane potwierdzają pilną potrzebę podjęcia działań w celu poprawy dostępu do nowych innowacyjnych leków w całym regionie. Konieczne jest zarówno zwiększenie liczby terapii refundowanych, wyeliminowanie kryteriów zawężających dostęp oraz skrócenie czasu między rejestracją leków a refundacją. Dziś średni czas oczekiwania na refundację leków stosowanych w SMA wynosi w krajach Grupy Wyszehradzkiej ponad 1,9 roku, w chorobie Parkinsona – średnio 6,3 roku, w cukrzycy 2,1 roku.
Śledzenie bieżącej sytuacji refundacyjnej oraz porównanie zmian w kolejnych obwieszczeniach umożliwia nowe narzędzie – Polski Radar Refundacyjny. To dynamiczna, obrazująca zmianę w czasie mapa sytuacji w polskiej refundacji leków we wszystkich obszarach terapeutycznych. Polski Radar Refundacyjny pozwala wyszukać nowości na listach refundacyjnych, wskazuje również, w których obszarach terapeutycznych postęp następuje szybko, a w których pacjenci wciąż czekają na nowe terapie. Narzędzie zawiera dane od 2015 roku, a wyniki i analizy są aktualizowane są po każdym obwieszczeniu. Obecnie łączna liczba technologii lekowych refundowanych w Polsce w prezentowanych obszarach terapeutycznych wynosi 162, co stanowi jedynie 26% spośród wszystkich zarejestrowanych w tym czasie technologii. Obecnie najgorsza sytuacja występuje w obszarze Zakaźne (zarejestrowane leki: 88, refundowane w Polsce: 5). Najlepiej jest w obszarze Reumatologia, gdzie odsetek technologii refundowanych wynosi 44%.
Polski Radar Refundacyjny powstał z myślą o wszystkich interesariuszach systemu w tym także o pacjentach, aby ułatwić im dostęp do informacji oraz analiz na temat bieżącej sytuacji w dostępie do innowacyjnych leków.
Nowa odsłona Access GAP wraz z Polskim Radarem Refundacyjnym obrazuje skalę zmian, jakie dokonały się w ostatnim czasie w dostępie do innowacyjnych terapii lekowych w naszym kraju. Wskazuje także luki, które nadal dotykają pacjentów, stanowiąc impuls i punkt wyjścia do określenia mapy dalszych działań, których celem będzie wyrównywanie różnić w dostępie do innowacyjnego leczenia zgodnego z europejskimi standardami.
