14 listopada br. zespół elektrofizjologów z Centrum Zaburzeń Rytmu Serca Narodowego Instytutu Kardiologii (NIKard) przeprowadził pierwszą w Polsce implantację pozanaczyniowego kardiowertera – defibrylatora EV-ICD (extravascular ICD). Urządzenie zostało wszczepione 43-letniemu pacjentowi z groźnymi dla życia zaburzeniami rytmu, powstałymi na skutek wrodzonej choroby serca.
Kardiowerter-defibrylator to niewielkie urządzenie elektroniczne, którego zadaniem jest rozpoznawanie groźnych dla życia arytmii i wykonanie odpowiedniej interwencji w celu ich przerwania. Składa się z elektrod wewnątrzsercowych oraz połączonego z nimi modułu elektronicznego zasilanego baterią.
„W tradycyjnej, przezżylnej formie urządzenia, elektrody wprowadzane są do jam serca poprzez układ żył pod kontrolą RTG. W systemie pozanaczyniowym elektroda urządzenia umieszczana jest pod mostkiem, bliżej serca – bez konieczności ingerencji w układ sercowo-naczyniowy. Dzięki temu, oprócz przerywania potencjalnej arytmii defibrylacją, możliwe jest również zastosowanie tzw. stymulacji przeciwarytmicznej, która jest lepiej tolerowana przez pacjentów” – powiedział dr hab. Paweł Syska, pierwszy operator.
Zdaniem kardiologa, zastosowanie systemu EV-ICD, podobnie jak w przypadku wszczepianych w Narodowym Instytucie Kardiologii całkowicie podskórnych kardiowerterów – defibrylatorów, pozwala uniknąć wprowadzenia elektrod do serca i układu naczyniowego co istotnie zmniejsza ryzyko poważnych powikłań, zwłaszcza długoterminowych – związanych z wieloletnią obecnością elektrod w układzie żylnym i w sercu.
„Dzisiejszy zabieg wszczepienia urządzenia EV-ICD wykonaliśmy u młodego pacjenta z bardzo dużym ryzykiem nagłego zgonu sercowego i istotnymi ograniczeniami dla zastosowania innych, wcześniej dostępnych typów kardiowerterów-defibrylatorów. Nasz pacjent oczekiwał na ten zabieg z dużą nadzieją na powrót do normalnego i bezpiecznego życia. Wszystko wskazuje na to, że jego marzenie wkrótce się spełni” – powiedział prof. Maciej Sterliński, zastępca dyrektora ds. klinicznych Narodowego Instytutu Kardiologii.
Zabieg ten jest jednocześnie pierwszym tego typu zabiegiem w Polsce, wykonanym z uwagi na wskazania kliniczne. Jednak już w latach 2020-2021 zespół specjalistów Narodowego Instytutu Kardiologii, pod kierunkiem prof. Macieja Sterlińskiego, wykonał 13 takich zabiegów w ramach międzynarodowego projektu badawczego EV ICD Pivotal Trial. Obok wielu uznanych europejskich i amerykańskich centrów, NIKard był wtedy jedynym polskim ośrodkiem naukowym uczestniczącym w tym prestiżowym projekcie.
„Jako zespół stale stawiamy sobie nowe cele i wyzwania. Naszą ambicją jest, aby NIKard – nasz ośrodek kliniczno-naukowy cały czas plasował się w światowej czołówce wdrażania najnowszych, skutecznych i bezpiecznych metod leczenia chorób serca i naczyń. Zbierane przez nas doświadczenia pozwalają na pomoc coraz większej grupie pacjentów, czego przykładem jest dzisiejszy zabieg. Właśnie w taki sposób postrzegamy naszą misję” – dodał prof. Maciej Sterliński.
Jak sam podkreślił, udział Narodowego Instytutu Kardiologii w projekcie EV ICD Pivotal Trial, a także wcześniejsze naukowo-wdrożeniowe doświadczenia NIKard w tym obszarze, nie byłyby możliwe bez szeroko dostrzeżonego na świecie udziału innych polskich zespołów, m.in. krakowskiego, pod kierunkiem prof. J. Lelakowskiego oraz zabrzańskiego pod kierunkiem prof. Z. Kalarusa – w pilotażowych fazach badań nad małoinwazyjnym dostępem podmostkowym.
„To pokazuje, jak wspólne zaangażowanie, systematyczna edukacja i współpraca są ważne dla zapewnienia naszym pacjentom najlepszego, możliwego leczenia” – podsumowują prof. M. Sterliński i dr hab. P. Syska.
Skład zespołu: dr hab. Paweł Syska (pierwszy operator), prof. Maciej Sterliński (drugi operator), dr Krzysztof Dutkowski (asysta), dr Karol Panek (anestezjolog), prof. Jacek Różański (back-up k-chir), zespół pielęgniarski: instrumentariuszki Bloku Operacyjnego i pielęgniarki Bloku Elektroterapii.
Narodowy Instytut Kardiologii w Warszawie-Aninie jest jednym z najbardziej doświadczonych ośrodków leczenia zaburzeń rytmu serca w Polsce i w Europie. Rocznie wykonuje się tu ponad 2,5 tysiąca zabiegów z zakresu elektrofizjologii oraz elektrokardioterapii. Kliniki Centrum Zaburzeń Rytmu Serca NIKard wykonują szerokie spektrum zabiegów w zakresie: stałej stymulacji serca i wszczepialnych kardiowerterów-defibrylatorów (w tym urządzeń podskórnych), terapii resynchronizującej i CSP, stymulatorów bezelektrodowych, przezżylnego usuwania elektrod, inwazyjnych badań elektrofizjologicznych, ablacji RF i krioablacji podłoża zaburzeń rytmu, m.in. przy zastosowaniu innowacyjnych, rzadkich lub unikalnych technik (elektroporacji, robotycznej nawigacji magnetycznej, czy ablacji epikardialnych). Na szczególne podkreślenie zasługuje też unikalne, wieloletnie doświadczenie zespołów NIKard w zabiegowym leczeniu zaburzeń rytmu serca w dużych grupach chorych po korekcji wad wrodzonych serca oraz z zaawansowanymi postaciami niewydolności serca (w tym u chorych po przeszczepieniu serca lub po wszczepieniu LVAD).
