Niewydolność serca to schorzenie, które dotyka miliony osób na całym świecie. Szacuje się, że w Polsce z tą chorobą zmaga się około 1,2 miliona pacjentów, a liczba ta rośnie. Co gorsza – choroba często rozwija się bez jednoznacznych objawów. Początkowe objawy bywają mylone z przemęczeniem.
„Serce to silny mięsień, który przez całe życie nieustannie pompuje krew, dostarczając tlen i składniki odżywcze do wszystkich tkanek. Kiedy jego praca zostaje zaburzona, organizm zaczyna wysyłać sygnały ostrzegawcze” – podkreśla dr n. med. Krzysztof Kępa, kardiochirurg American Heart of Poland.
Do najczęstszych symptomów niewydolności serca należą: duszność, szybkie męczenie się, obrzęki kończyn dolnych, kołatanie serca i ból w klatce piersiowej. Niekiedy pojawia się również nocne oddawanie moczu i nagłe przybieranie na wadze spowodowane zatrzymywaniem wody w organizmie.
„Obrzęki w przypadku niewydolności serca są wynikiem zaburzeń w krążeniu krwi, które prowadzą do zwiększonego ciśnienia w naczyniach krwionośnych. Ten proces jest związany z ograniczeniem zdolności serca do pompowania krwi, co prowadzi do gromadzenia się płynu w płucach i naczyniach krwionośnych. W efekcie, płyn zaczyna wyciekać z naczyń krwionośnych do tkanki podskórnej, powodując obrzęki, które mogą występować w różnych częściach ciała, najczęściej jednak dotyczą kończyn dolnych, twarzy i jamy brzusznej. Obrzęki zwykle pojawiają się pod koniec dnia i mogą zmniejszyć się lub zniknąć po nocy w pozycji leżącej, kiedy płyn zostaje wchłonięty z powrotem” – wyjaśnia ekspert.
Choć niewydolność serca kojarzona jest głównie z osobami w podeszłym wieku, może dotknąć również ludzi młodych. Przyczynami bywają wrodzone wady serca, wirusowe zapalenie mięśnia sercowego, choroby autoimmunologiczne, a także nadużywanie alkoholu, narkotyków czy niektórych leków.
„U młodszych pacjentów zdarza się, że pierwszym poważnym objawem jest nagła duszność przy niewielkim wysiłku lub uczucie kołatania serca. Dlatego tak ważna jest czujność i regularne badania kontrolne, szczególnie po przebyciu infekcji wirusowych, jak np. powszechna ostatnio grypa, po jej ciężkim przebiegu” – dodaje kardiochirurg.
Współczesna medycyna oferuje coraz więcej skutecznych metod leczenia niewydolności serca – od farmakoterapii, przez zabiegi kardiochirurgiczne, po urządzenia wspomagające pracę serca.
„Oprócz leczenia farmakologicznego ogromne znaczenie ma zmiana stylu życia. Kluczowe są ograniczenie soli, kontrola wagi, regularna, umiarkowana aktywność fizyczna oraz rezygnacja z używek” – podkreśla dr n. med. Krzysztof Kępa.
Zaleca się także regularne szczepienia ochronne, unikanie gorącego i wilgotnego klimatu oraz ostrożność w stosowaniu niektórych leków dostępnych bez recepty, takich jak popularne leki przeciwbólowe z grupy NLPZ.
5-11 maja obchodzone są Światowe Dni Świadomości Niewydolności Serca. Tegoroczna edycja odbywa się pod mottem „Niewydolność serca nas nie zatrzymuje”.
