Wyniki dużego badania przeprowadzonego w 195 krajach, zaprezentowanego podczas UEG Week Barcelona 2019, wskazują, że globalne wskaźniki śmiertelności z powodu raka trzustki i częstości występowania raka jelita grubego wzrosły o 10% między 1990 a 2017 r.
Badanie Global Burden of Disease, jako pierwsze, dostarcza kompleksowych ogólnoświatowych szacunków dotyczących obciążenia, cech epidemiologicznych i czynników ryzyka wielu chorób układu pokarmowego. Badanie zostało sfinansowane przez Fundację Billa i Melindy Gatesów, a także opublikowane w „The Lancet Gastroenterology & Hepatology”.
Co ustalili badacze? Liczba przypadków raka trzustki wzrosła o 130% w 27-letnim okresie badań, z 195 000 w 1990 r. Do 448 000 w 2017 r. Rak żołądka (żołądka) spadł z drugiej wiodącej przyczyny zgonów na świecie na trzecią, zaraz za rakiem płuc i jelita grubego. Liczba przypadków zapalnych chorób jelit (IBD) wzrosła o 84%, z 3,7 miliona w 1990 r. Do 6,8 miliona w 2017 r.
Komentując badanie, profesor Herbert Tilg, przewodniczący komitetu naukowego UEG, stwierdził: „Ta analiza zapewnia najbardziej kompleksowy obraz globalnego obciążenia chorobą trawienną. Badanie tych trendów międzypopulacyjnych zapewnia istotne informacje na temat zmieniającego się obciążenia chorobami i pomaga w prawidłowej alokacji zasobów w celu poprawy wyników leczenia pacjentów”.
Chorzy na raka trzustki mieli większe szanse na przeżycie w 1990 r. niż obecnie.
Oprócz wzrostu zachorowań na raka trzustki, wzrosła również liczba zgonów z 196 tys. w 1990 r. Do 448 tys. w 2017 r. Chociaż część tego wzrostu można wytłumaczyć rosnącą populacją i długowiecznością, nawet po uwzględnieniu zmian w populacji, ujednolicono wiek zapadalność i śmiertelność z powodu raka trzustki wzrosła odpowiednio o 12% i 10%. Warto zauważyć, że najwyższą zapadalność i liczbę zgonów stwierdzono w krajach o wyższych dochodach.
Eksperci uważają, że wzrost jest związany ze wzrostem występowania otyłości i cukrzycy, co odzwierciedlają czynniki ryzyka wysokiego BMI i wyższego poziomu glukozy we krwi, które są dwoma głównymi czynnikami ryzyka raka trzustki.
Profesor Reza Malekzadeh, główny autor badania, skomentował: „Rak trzustki jest jednym z najbardziej śmiertelnych nowotworów na świecie, z pięcioletnim wskaźnikiem przeżycia wynoszącym zaledwie 5% w krajach o wysokim, średnim i niskim dochodzie. Główne czynniki ryzyka choroby, takie jak palenie tytoniu, cukrzyca i otyłość, są w dużej mierze modyfikowalne i stanowią ogromną szansę na zapobieganie”.
Od 1990 do 2017 r. wystandaryzowane wiekowo wskaźniki zachorowalności na raka jelita grubego wzrosły na całym świecie o 9,5%. Naukowcy uważają, że jest to spowodowane wprowadzeniem programów badań przesiewowych w kierunku raka jelita grubego, co prowadzi do wcześniejszego wykrycia i zwiększenia szansy na przeżycie. Podobnie w krajach, w których dwa lub trzy dekady temu ustanowiono programy badań przesiewowych, zaobserwowano zmniejszenie liczby zgonów, co potwierdza korzyści związane z interwencjami przesiewowymi.
Badanie wskazało również, że czynniki ryzyka raka jelita grubego są różne u mężczyzn i kobiet, dlatego należy je uwzględnić w krajowych programach politycznych i profilaktycznych. Spożywanie alkoholu, palenie tytoniu i diety o niskiej zawartości wapnia, mleka i błonnika stanowiły znaczne obciążenie dla mężczyzn. W przypadku kobiet ryzyko związane z dietą, ale nie spożywanie alkoholu ani palenie tytoniu, było najbardziej przypisywalnym zagrożeniem.
Częstość występowania zachorowań na raka żołądka oraz umieralności z powodu raka żołądka systematycznie spadała między 1990 a 2017 rokiem. Jednak spadek ten niekoniecznie doprowadził do zmniejszenia obciążenia systemu opieki zdrowotnej w krajach wysokiego ryzyka, a eksperci uważają, że należy dostosować konkretne strategie lokalne do każdego z nich profil czynników ryzyka kraju.
„Te badania pokazują, jak rak żołądka ma ogromne zróżnicowanie geograficzne, a zrozumienie tych zróżnicowanych trendów jest niezbędne do sformułowania skutecznych strategii zapobiegawczych” – skomentował profesor Reza Malekzadeh. – „Oprócz obecnego spadku zachorowalności i liczby zgonów, zmniejszenie bezwzględnej liczby przypadków i zgonów będzie możliwe, jeżeli obciążenie we wschodniej Azji, gdzie obecnie występuje prawie połowa przypadków i zgonów, będzie dalej zmniejszane”.
