Zmniejszenie poziomu zachorowalności, jak i śmiertelności spowodowanych czerniakiem to główne cele Akademii Czerniaka, sekcji naukowej Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej, obowiązujące od początku jej istnienia. Udało się – niegdyś przeżywalność chorych z tym nowotworem wynosiła zaledwie ok. 6 miesięcy, tymczasem dziś możemy mówić o wyleczeniach.
Znaczący postęp w obszarze czerniaka dokonał się m.in. na poziomie świadomości choroby i jej profilaktyki. Drugi, niezwykle ważny przełom dotyczy organizacji opieki nad pacjentami z czerniakiem oraz ich leczenia. Na przestrzeni ostatnich lat chorzy zyskali dostęp do aż 9 nowoczesnych cząsteczek z obszaru immunoterapii i terapii celowanych, stosowanych na każdym etapie leczenia – od adjuwantu po terapie wdrażane w przypadku nieoperacyjnego stadium rozsiania choroby. Od 1 stycznia 2021 r. są one ujęte w ujednoliconym programie lekowym B.59 „Leczenie czerniaka skóry lub błon śluzowych”. Wraz z wprowadzeniem zmian do programu lekowego, terapia pacjentów z zaawansowanym czerniakiem odbywa się w 27 wyspecjalizowanych ośrodkach z pełnym dostępem do diagnostyki oraz kompleksowego leczenia, dysponujących wielodyscyplinarnym zespołem.
Osiągnięcie tego wszystkiego było możliwe dzięki zaangażowaniu wielu środowisk, w tym także interesariuszy systemu. Co więcej, plan ograniczania śmiertelności z powodu czerniaka został włączony do Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych, a następnie do Narodowej Strategii Onkologicznej. Niepodważalnym sukcesem było także wprowadzenie z inicjatywy Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ustawy antysolaryjnej, obowiązującej od 2018 roku. Zamyka ona możliwość korzystania z solariów osobom niepełnoletnim, tym samym chroniąc je przed zwiększonym ryzykiem zachorowania na czerniaka.
„Niewątpliwie jesteśmy świadkami wielkiego postępu, jaki zaszedł w obszarze czerniaka – zarówno na poziomie świadomości na temat istnienia tego groźnego nowotworu, diagnostyki, jak i przede wszystkim leczenia. Jednocześnie rozumiemy, że w dalszym ciągu jest jeszcze naprawdę wiele do zrobienia. Kluczowa jest z pewnością dalsza edukacja, a tym samym doprowadzenie do zmiany postaw społecznych, dzięki czemu czerniaki skóry przestaną być w Polsce tak śmiertelną chorobą. Czekamy też obecnie na rozszerzenie populacji pacjentów leczonych immunoterapią w I linii leczenia” – mówi prof. dr hab. n. med. Piotr Rutkowski, Kierownik Kliniki Nowotworów Tkanek Miękkich, Kości i Czerniaków, Zastępca Dyrektora ds. Narodowej Strategii Onkologicznej i Badań Klinicznych w Narodowym Instytucie Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowym Instytucie Badawczym w Warszawie, Przewodniczący Zespołu Ministra Zdrowia ds. Narodowej Strategii Onkologicznej, Przewodniczący Rady Naukowej Akademii Czerniaka. – „Jestem też niezwykle dumny i cieszę się mogąc przyznać, że jako Akademia Czerniaka przyczyniliśmy się do tych wielkich zmian. Warto podkreślić, że byliśmy też inicjatorem wielu działań w zakresie promocji profilaktyki czerniaka, które doprowadziły nas do punktu, w którym teraz jesteśmy – pełnego szans i możliwości w zakresie prewencji i leczenia nowotworów skóry. Dziesięć bardzo aktywnych lat już za nami. Jednak nie spoczywamy na laurach, zamierzamy nadal z niesłabnącym zaangażowaniem kontynuować dzieło Akademii przy wsparciu wszystkich tych, którzy chcą przyczynić się do zmniejszenia liczby zachorowań, jak i umieralności na czerniaki. W końcu życie mamy jedno, dlatego musimy o nie dbać” – dodaje.
Akademia Czerniaka jest sekcją naukową Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej, powstałą z inicjatywy środowiska medycznego oraz pacjentów. Do jej głównych zadań należy popularyzacja profilaktyki czerniaka wśród społeczeństwa, w tym prezentacja skutecznych metod zabezpieczania się przed tym nowotworem skóry oraz realizacja działań, mających zagwarantować pacjentom jak najlepszą opiekę w każdym stadium choroby. Nieustannie prowadzi także bieżący dialog ze środowiskiem medycznym, a także decydentami, aby stale pogłębiać wiedzę z zakresu tej choroby i zapewnić dostęp do najnowszych informacji na temat badań oraz skutecznych metod leczenia.
Głównym organem Akademii Czerniaka jest jej Rada Naukowa, składająca się ze znamienitych specjalistów – onkologów i dermatologów, a także stowarzyszeń pacjentów, którzy wspierają merytorycznie wszystkie działania realizowane w ramach Akademii. Partnerami naukowymi Akademii Czerniaka są: Polskie Towarzystwo Dermatologiczne, Polskie Towarzystwo Onkologii Klinicznej oraz Polskie Towarzystwo Patologów.
